Sport Lighting > Lighting Design for Basketball
Lighting design for Basketball การออกแบบแสงสว่างสำหรับสนามบาสเกตบอล
การแข่งขันบาสเกตบอล ไม่ได้เป็นแค่การแข่งระหว่างนักกีฬาเท่านั้น แต่ยังเป็นการสร้างบรรยากาศจากทั้งผู้ชมในสนาม รวมทั้งทีมงานและสื่อต่างๆที่มีการถ่ายทอดทางสื่ออีกด้วย และในการสร้างบรรยากาศดังกล่าวนั้น ความสำคัญของแสงสว่างจึงมีส่วนสำคัญอย่างยิ่ง ในประสิทธิภาพการเล่นของนักกีฬา การมองเห็นที่ดีในสนามของผู้ชม รวมทั้งความชัดเจนของภาพ ที่ถ่ายทอดออกไปทางสื่อโทรทัศน์และสื่อออนไลน์ ดังนั้นการออกแบบแสงสว่างสำหรับสนามบาสเกตบอล
User Requirements Lighting | ความต้องการแสงสว่างของผู้ใช้งานสนามบาสเกตบอล
สำหรับความต้องการแสงในการเล่นกีฬา นอกจากนักกีฬา ผู้เล่นในสนามแล้ว ยังไม่บุคคลอื่นๆที่เราอาจจะมองข้ามไปดังนี้
• นักกีฬาบาสเกตบอล,กรรมการผู้ตัดสิน: ต้องคำนึงถึงภาพที่เกิดขึ้นในสนามบริเวณพื้นที่เล่น แสงสว่างต้องให้ภาพที่ชัดเจน เพื่อให้สามารถแสดงความสามารถให้ดีที่สุด และการตัดสินใจที่ถูกต้องมาตรฐานที่กำหนด
• ผู้ชมในสนาม: สามารถติดตามการเล่นของผู้แข่งขันในสนามและเพื่อสภาพแวดล้อมในการนั่งชมที่ดี มีความปลอดภัยในการชมการแข่งขัน
• ทีมงานสื่อมีเดีย ที่ต้องบันทึกภาพการแข่งขัน: แสงสว่างสำหรับการถ่ายสื่อมีเดียควรรองรับภาพสีที่มีคุณภาพสูง เพื่อความสมจริง สามารถสื่อความรู้สึกและบรรยากาศในสนามให้กับผู้ชมจากทางบ้าน
ระดับแสงสว่างที่เหมาะสมกับประเภทของการเล่นกีฬาบาสเกตบอล
ขนาดสนามบาสเกตบอลมาตรฐานโดยทั่วไป จะมีขนาดความยาว 28 เมตร x ความกว้าง 15 เมตร เป็นพื้นที่ที่ใช้ในการเล่น (PA : Playing Area)
ระดับแสงสว่างที่เหมาะสมสำหรับสนามบาสเกตบอล ขึ้นกับระดับของการเล่น โดยแต่ละระดับของการเล่นก็จะมีมาตรฐานค่าความสว่างที่แตกต่างกัน ดังนี้
• สนามบาสเกตบอลสำหรับการเล่นสันทนาการ (Recreational level): ความสว่างจะอยู่ที่ระดับ Class III
• สนามบาสเกตบอลสำหรับการฝึกซ้อมหรือการแข่งขันระดับท้องถิ่น (Local competition level): ความสว่างจะอยู่ที่ระดับ Class III ถึง Class I
• สนามบาสเกตบอลสำหรับการฝึกซ้อมหรือการแข่งขันระดับประเทศ (National competition level): ความสว่างจะอยู่ที่ระดับ Class II ถึง Class I
• สนามบาสเกตบอลสำหรับการฝึกซ้อมหรือการแข่งขันระดับนานาชาติ (International competition level): ความสว่างจะอยู่ที่ระดับ Class I
มาตรฐาน EN12193 : Sport Lighting สำหรับกีฬาบาสเกตบอล จะแบ่งเป็น 2 แบบ คือสำหรับการเล่นภายใน (Indoor) และสำหรับการเล่นภายนอก (Outdoor) โดยมาตรฐานนี้จะเป็นเฉพาะสำหรับการเล่นเท่านั้น ยังไม่รวมกรณีที่มีการบันทึกภาพการแข่งขันหรือการถ่ายทอดสด
EN12193 : Indoor Sport Lighting มาตรฐานแสงสว่างสำหรับสนามกีฬาบาสเกตบอลแบบเล่นในร่ม
| Lighting Class |
Lux levelHor
|
UniformityHor
|
Glare (RUG)* |
CRI (Ra) |
| Class I |
750 lux |
0.70 |
< 19 |
> 80 |
| Class II |
500 lux |
0.70 |
< 22 |
> 60 |
| Class III |
200 lux |
0.50 |
< 25 |
> 60 |
*ค่า Glare แนะนำจาก boviga
EN12193 : Outdoor Sport Lighting มาตรฐานแสงสว่างสำหรับสนามกีฬาบาสเกตบอลแบบเล่นกลางแจ้ง
| Lighting Class |
Lux levelHor
|
UniformityHor
|
Glare (RG) |
CRI (Ra) |
| Class I |
500 lux |
0.70 |
55 |
70 |
| Class II |
200 lux |
0.60 |
55 |
60 |
| Class III |
75 lux |
0.50 |
55 |
60 |
โดยคำแนะนำของการวางตำแหน่งโคมไฟ ไม่ควรอยู่เหนือตำแหน่งแป้นบาสเกตบอลในระยะรัศมีอย่างน้อย 4 เมตร
กรณีที่มีการถ่ายทอดสด การบันทึกภาพเกมส์การแข่งขันบาสเกตบอล ทางสหพันธ์บาสเกตบอลนานาชาติ มีคู่มือ FIBA GUIDE TO BASKETBALL FACILITIES แนะนำค่าความสว่างที่เหมาะสมสำหรับเกมส์การแข่งขันในแต่ละระดับ ดังนี้
FIBA GUIDE TO BASKETBALL FACILITIES | Lighting Recommendations for Televised Events
| Competitions |
Description |
Illuminance |
Light source |
| Average |
Gradient |
Uniformity |
Colour Temperature |
Colour Rendering |
| (lux) |
Ug (%/2m) |
U1 (Emin/Emax) |
U2 (Emin/Eave) |
(K) |
(Ra) |
| Level 1 |
Ecam
|
> 2000 |
< 10 |
> 0.6 |
> 0.7 |
5500K - 6000K |
≥ 90 |
| Eh
|
0.75 - 1.5 x Ecam
|
< 10 |
> 0.7 |
> 0.8 |
| Level 2 |
Ecam
|
> 1400 |
< 10 |
> 0.6 |
> 0.7 |
5500K - 6000K |
≥ 90 |
| Eh
|
0.75 - 1.5 x Ecam
|
< 10 |
> 0.7 |
> 0.8 |
| Level 3 |
Ecam
|
> 1000 |
< 20 |
> 0.5 |
> 0.6 |
4000K - 6000K |
≥ 80 |
| Eh
|
0.5 - 2 x Ecam
|
< 20 |
> 0.6 |
> 0.7 |
• Level 1: High level competitions
- The Olympic Tournaments
- The World Olympic Qualifying Tournaments (Men and Women)
- The FIBA World Championships, for Men and Women
- The FIBA Under-21 World Championship for Women
- The FIBA Under-19 and Under-17 World Championships for Men and Women
- ทุกระดับการแข่งขันในรอบการแข่งขันชิงชนะเลิศ รวมถึงเกมส์การแข่งขันรอบคัดเลือกและทัวร์นาเมนต์สำหรับการแข่งขันชิงชนะเลิศ
• Level 2: Medium level competitions
- การแข่งขันทางการและทัวร์นาเมนต์ของ FIBA
- การแข่งขันชิงถ้วยและทัวร์นาเมนต์ระดับนานาชาติที่ได้รับการรับรองอย่างเป็นทางการจาก FIBA และรวมอยู่ในปฏิทินสากล
• Level 3: Other competitions
Lighting Criteria | สิ่งที่ควรคำนึงในการออกแบบแสงสว่างสำหรับสนามบาสเกตบอล
• Horizontal Illuminance | ค่าความสว่างในบริเวณแนวระนาบของสนามบาสเกตบอลและพื้นที่โดยรอบ
เมื่อทราบระดับการแข่งขัน หรือการเล่นของสนามบาสแล้ว ก็จะสามารถกำหนดเกณฑ์ค่าความสว่างสำหรับพื้นที่สนามบาสเกตบอลนั้นๆได้ โดยแสงสว่างในพื้นที่การเล่น เป็นสิ่งสำคัญสำหรับผู้เล่นและกรรมการผู้ตัดสิน ผู้ชมโดยรอบๆสนามรวมถึงการบันทึกภาพอีกด้วย โดยความสว่างในแนวระนาบ หรือ แนวนอน นี้ โดยทั่วไปแล้วจะใช้คำว่า Horizontal Illuminance มีสัญลักษณ์ที่ใช้คือ Eh โดยมีส่วนในการทำให้การมองเห็นของที่เหมาะสม โดยการสร้างความแตกต่างระหว่างพื้นที่ ให้มองเห็นการเคลื่อนไหวของวัตถุได้ชัดเจน และเพื่อความปลอดภัยในพื้ที่นั่งชมกีฬา จึงควรมีการติดตั้งแสงสว่างบนพื้นที่นั่งโดยรอบสนามด้วย
• Vertical Illuminance | ค่าความสว่างในบริเวณแนวด้านตั้งของสนามบาสเกตบอล
แสงสว่างในแนวด้านตั้งของสนาม โดยปกติจะสอดคล้องกับค่าความสว่างในแนวระนาบของสนาม หากมีการออกแบบแสงสว่างของสนามบาสเกตบอล ที่เพียงพอกับมาตรฐานที่ระบุ แสงสว่างในแนวด้านตั้งก็จะเพียงพอสำหรับการใช้งาน โดยแสงสว่างในแนวด้านตั้งนี้ เพื่อการติดตามของลูกบาสขณะที่ลอยเหนือพื้น รวมทั้งการเคลื่อนไหวของนักกีฬาในสนาม และภาพการเล่นที่ชัดเจน รวมทั้งการถ่ายบันทึกภาพ
• The need for a maintained illuminance | การคงค่าความสว่างของพื้นที่ให้ได้ค่าความสว่างตามมาตรฐาน
• Uniformity | ค่าความสม่ำเสมอของแสง
• Colour and colour properties of lamps | คุณสมบัติสีและสีของโคมไฟ
• Glare restriction | ข้อจำกัดแสงจ้า/แสงแยงตา
• Modelling and shadows | การสร้างแบบจำลองและเงา
Basketball Lighting Design | ตัวอย่างการออกแบบแสงสว่างสำหรับสนามบาสเกตบอล
